Nwamba nwere ike iri letus - ọ dị mma ka ọ dị njọ?

Banyere nwamba na nwamba nwere ike rie letus

The cat (felis catus) Bụ a anụ ụlọ umu nke obere eri anu anụ. Ọ bụ naanị ụdị anụ ụlọ na ezinụlọ Felidae a na -akpọkarị ya nwamba ụlọ iji mara ya n'etiti ndị anụ ọhịa nke ezinụlọ. Nwamba nwere ike ịbụ a pusi ụlọnwere nwamba ugbo ma ọ bụ a pusi pusi; nke ikpeazụ na -adịkarị n'efu ma na -ezere ịkpọtụrụ mmadụ. Ụmụ mmadụ na -eji nwamba anụ ụlọ akpọrọ ihe maka mkpakọrịta na ikike ịchụ nta ha òké. Ihe dị ka 60 nwamba udiri anumanu na -ghọtara site dị iche iche ndebanye aha pusi.

Nwamba ahụ yiri ya akụrụmkpụ nye ụdị anụ ọhịa ndị ọzọ: o nwere ahụ siri ike na -agbanwe agbanwe, ngwa ngwa mpiaji, ezé dị nkọ na retractable mboanuohia emegharịrị maka igbu obere anụ. Nke ya abalị ọhụụ na echiche nke isi na -etolite nke ọma. Nkwukọrịta nwamba -agụnye ụda olu dị ka ime ihe, ịchacha, na -agagharị, na -amaja, na -eti mkpu na mkpasu iwe nakwa asụsụ ahụ nke akọwapụtara pusi. A eri ibe nke kacha arụ ọrụ n'ụtụtụ na mgbede (ozu), pusi bụ naanị dinta mana a ụdị mmadụ. Ọ nwere ike ịnụ ụda dị oke ike ma ọ bụ dị elu nke ukwuu ugboro maka ntị mmadụ, dị ka nke emere ụmụ oke na ụmụ obere anụmanụ ndị ọzọ. Ọ na -ezo ma na -aghọta ụdị pheromones

Nwamba anụ ụlọ nwere ike ịnwe nwa nwamba site na oge opupu ihe ubi ruo ngwụsị mgbụsị akwụkwọ, nke na -enwekarị ihe mkpofu na -esikarị na kittens abụọ ruo ise. A na -azụpụta nwamba anụ ụlọ ma gosipụta ya na mmemme ndị edebanyere aha ha nwamba pedigreed, ihe omume ntụrụndụ a maara dị ka pusi mara mma. Njikwa onu ogugu nke nwamba nwere ike ime ya spay na na-anọpụ iche, ma mmụba ha na ịgbahapụ anụ ụlọ emewo ka ọnụ ọgụgụ buru ibu nke nwamba anụ ọhịa dị n'ụwa nile, na-atụnye ụtụ na mkpochapụ nke nnụnụ, anụ ụlọ, na anụ ndị na-akpụ akpụ. (Nwamba nwere ike iri letus)

A na -akpa nwamba anụ ụlọ na mbụ Na nso East gburugburu 7500 BC. Ọ dịla anya e chere na anụ ụlọ nwamba malitere n'ime ya Egypt oge ochie, ebe a na -asọpụrụ nwamba site n'ihe dị ka 3100 BC. Ka ọ na -erule afọ 2021, enwere ihe dị ka nde 220 nwere na nde nwamba 480 n'ụwa. Ka ọ na-erule 2017, nwamba anụ ụlọ bụ anụ ụlọ nke abụọ kacha ewu ewu na United States, yana nde nwamba 95 nwere. Na United Kingdom, pasent 26 nke ndị okenye nwere nwamba nwere ọnụ ọgụgụ ndị nwamba ruru nde 10.9 dị ka afọ 2020

Etymology na ịkpọ aha

Mmalite nke okwu bekee cat, Bekee ochie pusi, a na -eche na ọ bụ Mbubreyo Latin okwu cattus, bụ́ nke e buru ụzọ mee ihe ná mmalite narị afọ nke isii A tụrụ aro na okwu ahụ ‘cattus’ sitere n’okwu ahụ bụ́ ‘cattus’. Ijipt onye bu ụzọ Coptic ⲁⲩ šau, “Tomcat”, ma ọ bụ ụdị nwanyị ya ka ejikọtara ya -t. E nwere ike nweta okwu Latịn Latin n'oge ọzọ Afro-Asia or Nilo-Sahara asụsụ. Na Nubian okwu Kadîska "Anụ ọhịa" na Nobi kaadị enwere ike isi mmalite ma ọ bụ cognates. 

Okwu Nubian nwere ike ịbụ mbinye ego sitere na arabic َطّ kpoṭṭ ~ قِطّ qiṭṭ. O yikarịrị ka ụdị ndị ahụ nwere ike nweta site na okwu German oge ochie, ebubata ya na Latin wee si ebe ahụ gaa Greek na Syriac na Arabic ”. Enwere ike nweta okwu a site n'asụsụ German na nke Northern Europe, ma n'ikpeazụ gbaziri ya Uralic, cf. Sami Ugwu ghaa, “Nwanyị kwụrụ", Na Hungarian nzuzu, "Nwanyị, stoat nwanyị"; site Proto-Uralic *kpaa, "Nwanyị (nke anụ ajị agba)". (Nwamba nwere ike iri letus)

Ndị Bekee ọpụpụ, gbatịrị ka ọtụ na ọtụ, na -agba akaebe site na narị afọ nke 16, ọ nwere ike bụrụ na ewepụtara ya Dutch pusi ma ọ bụ site na German dị ala puuskatte, metụtara Swedish kattepus, ma ọ bụ Norwegian abu, pusekatt. Ụdị dị otu ahụ dị na Lithuanian puižė na Irish puisin or puiscín. Amabeghị ihe gbasara okwu a, mana ọ nwere ike nwee naanị ya sitere na ụda eji na -adọta nwamba.

A na -akpọ nwamba nwoke a tom or tomcat (ma obu dị ka, ma ọ bụrụ na ejighị ya). Na akwụghị ụgwọ a na -akpọ nwanyị a queen, ọkachasị n'ihe gbasara ịzụ nwa. A na -akpọ nwamba ụmụaka dị ka pusi. na Asụsụ Bekee Oge gboo, okwu ahụ pusi bụ ihe e ji agbanwere okwu na-adịkwaghị ochie nchikota. Enwere ike ịkpọ otu nwamba dịka onye na -akụ ahịhịa ma ọ bụ a na -enwu enwu. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ontụ ụtụ

Nwamba anụ ụlọ bụ onye otu Felidae, a ezinụlọ nke nwere a nna nna ihe dị ka nde afọ 10-15 gara aga. Ndị ụdịobi ụtọdi iche iche sitere na Felidae ndị ọzọ ihe dị ka nde afọ 6-7 gara aga. Nsonaazụ nke phylogenetic nnyocha na -egosi na ohia obi ụtọ umu sitere na ọmịiko or parapatric pụrụ iche, ebe nwamba ụlọ malitere site na ya nhọrọ artificial. Nwamba anụ ụlọ na nna nna ya kacha nso bụ diploma ha abụọ nwere 38 chromosom na ihe dị ka mkpụrụ ndụ ihe nketa 20,000. Ndị agụ owuru (Prionailurus bengalensis) ka rie n'onwe ya na China gburugburu 5500 BC. Ahịrị nwamba a na-anọkarị n'ụlọ ahapụghị ihe ọ bụla n'ime ọnụ ọgụgụ nwamba ụlọ taa.

Ụlọ

Ihe ngosi izizi ama ama maka Na-agbanye nke ihe Anụ ọhịa ọhịa Africa (F. lybica) ka gwupụtaburu nso mmadu Neolithic banye n'ime Shillourokambos, ndịda Cyprus, malitere n’ihe dịka 7500–7200 BC. Ebe ọ bụ na ọ dịghị ihe àmà nke nwa afọ mammalian fauna na Saịprọs, ndị bi na obodo Neolithic yikarịrị ka ha butere nwamba na anụ ndị ọzọ na -amụ anụ ọhịa n'agwaetiti ahụ. Middle Eastern ala. 

Ya mere, ndị ọkà mmụta sayensị na -eche na anụ ọhịa ọhịa Africa nwere mmasị n'ebe obibi mmadụ n'oge mbụ Azụ Ngwaahịa site na òké, ọkachasị ndị òké ụlọ (Akwara musculus), ndị ọrụ ugbo Neolithic zụrụ ha. Nke a ngwa ngwa mmekọrịta dị n'etiti ndị ọrụ ugbo oge mbụ na nwamba zụrụ azụ were ọtụtụ puku afọ. Dị ka omume ugbo gbasaa, otú ahụ ka ajị anụ na anụ ụlọ. Anụ ọhịa nke Ijipt nyere aka na nne gene ọdọ mmiri nke anụ ụlọ n'oge ọzọ. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ihe akaebe izizi amaara maka emume nwamba ụlọ na Greece malitere na 1200 BC. Grik, Phoenician, Asụsụ Carthaginian na Etruscan ndị ahịa webatara nwamba ụlọ n'ebe ndịda Europe. N'oge Alaeze Ukwu Rom ewebata ha Corsica na Sardinia tupu mmalite narị afọ iri mbụ. Ka ọ na-erule narị afọ nke ise BC, ha bụ anụmanụ amaara nke ọma gburugburu obodo Magna Graecia na Etruria. Ka ọ na -erule ngwụsị nke Alaeze Ukwu Rom na narị afọ nke ise, agbụrụ nwamba ndị Ijipt erutela na Oké Osimiri Baltic ọdụ ụgbọ mmiri dị n'ebe ugwu Germany.

N'oge a na-azụ anụ ụlọ, nwamba enweela nanị obere mgbanwe na nhazi ahụ na omume, ma ha ka nwere ike ịlanarị n'ime ọhịa. Ọtụtụ omume okike na njirimara nke nwamba ọhịa nwere ike inwe emegharịrị ha maka anụ ụlọ. Àgwà ndị a gụnyere obere nha ha, ọdịdị mmadụ, asụsụ ahụ doro anya, ịhụnanya egwuregwu na ọgụgụ isi dị elu. N'agha Agụ okoro nwamba nwekwara ike igosipụta omume ịhụnanya n'ebe mmadụ nọ, mana enweghị anụ ụlọ. Nwamba ụlọ na -enwekarị nwamba anụ ọhịa, na -emepụta ngwakọ dịka Kellas nwamba in Scotland. Hybridation n'etiti anụ ụlọ na ụdị Felinae ndị ọzọ dịkwa ike. (Nwamba nwere ike iri letus)

Mmepe nke nwamba udiri anumanu malitere n'etiti narị afọ nke 19. Nyocha nke nwamba anụ ụlọ genome kpughere na mkpụrụ ndụ ihe nketa nke ndị nna ochie gbanwere nke ukwuu na usoro anụ ụlọ, dị ka akọwapụtara Mgbanwe ahọpụtara ka ha mepụta ụdị nwamba. Ọtụtụ ụdị na-adabere na nwamba anụ ụlọ. Ụdị mkpụrụ ndụ ihe nketa ụdị ndị a na -adịgasị iche n'etiti mpaghara, yana nke kacha dị ala na ndị nwere anụ ọhịa, nke na -egosi ihe karịrị 20 na -emebi emebi nsogbu mkpụrụ ndụ ihe nketa. (Nwamba nwere ike iri letus)

Kedu ihe nwamba nwere ike iri na ihe ha enweghị ike iri?

Onye nwe nwamba ọ bụla chọrọ ịma. N'ihi na ịzụ nwamba ma ọ bụ anụ ụlọ ọ bụla dị ka ilekọta nwatakịrị. Ọ dịghị onye ọ bụla n’ime ha nwere ike ikwu okwu, ha amaghị ihe ga-akara ha mma, ma ha na-agbalị iri ihe niile ha nwere ike ime. (Nwamba nwere ike iri letus)

Letus bụ otu n'ime akwụkwọ nri ndị ahụ bụ akụkụ nke nri anyị, n'ihi na ọ nwere vitamin na potassium.

Ị nọkwa ebe a n'ihi na ị chọpụtara na pusi gị hụrụ letus n'anya na ịchọrọ ịma ma ọ dị mma ka pusi gị rie letus.

Eziokwu?

Ya mere, ka anyị malite! (Nwamba nwere ike rie letus?)

Kedu ihe dị n'ime letus? Uru nri letus

Nke mbụ, ka anyị leba anya na nkenke uru letus nwere.

• Potassium: Ọ na -ebelata mmebi nnu n'ime ahụ gị site na iwetulata ọbara mgbali.
• Vitamin C: Ọ bụ antioxidant dị ike nke na -enyere aka iwusi gị ike dịghịzi usoro.
• Vitamin K: Na -arụ ọrụ na calcium iji gbochie ọkpụkpụ ọkpụkpụ. Ọ na -enyekwa aka ọbara ọgbụgba
• Calcium: Na -eme ka ezé na ọkpụkpụ sie ike. Ọ na -enyekwa aka n'ọrụ irighiri akwara na ịmịnye ọbara.
• Folate: Na -enyere aka mee DNA na mkpụrụ ndụ ihe nketa. (Nwamba nwere ike rie letus?)

Ọ dị mma maka pusi iri letus? Nwamba nwere ike iri salad?

Nwamba nwere ike iri letus?

Ọ dịghị mma maka pusi gị iri letus. Ọ ka mma maka ahụike eriri afọ kama. Ya mere, ọ bụrụ na pusi gị na-eri letus ma ọ bụ akwụkwọ nri ndị ọzọ gbara ọchịchịrị, hapụ ya ka ọ rie nri a na-adịghị ahụkebe. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ọ bụ ezie na onye ọ bụla na -echegbu onwe ya maka nri mmadụ, pusi nwere ike iri ihe dị ka inye nwamba cherị, ozi ọma maka ha bụ na letus dị nchebe ma nwekwa ahụike maka ha.

Ma inye ha naanị akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ dị ize ndụ. Nwamba so na klaasị anụ anụ, nke nri ha bụ naanị anụ. Enweghị anụ, nwamba na-anwụ anwụ.

Yabụ ọ bụrụ na ị bụ onye anaghị eri anụ ma ọ bụ onye anaghị eri anụ wee nwaa ka nwamba gị bụrụ nwamba, o doro anya na ọ gaghị adị ndụ. (Nwamba nwere ike iri letus?)

Kedu ihe kpatara nwamba ji eri nri nri?

Ị nwere ike hụla nwamba na -eri ahịhịa na akwụkwọ nri ndị ọzọ ọtụtụ ugboro. Maka gịnị? Nke a bụ n'ihi na ihe ndị na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ na-enyere nwamba aka ihicha ihe ndị anaghị eri nri dị ka ajị anụ.

Ọ na -enyekwara ha aka iwepụ afọ ntachi na nke kachasị mkpa, nweta folic acid na mmepụta DNA, nke na -abawanye ọkwa oxygen n'ime ọbara. (Nwamba nwere ike rie letus?)

Ihe kpatara 6 kpatara nwamba nwere ike iri letus:

Ọ dị mma, ka ọ dị ugbu a, ọ nwere ike ịsụ ude nke ahụ nwamba gị nwere ike iri letus.

Agbanyeghị, ọ dị mma ịmara na ewezuga ịdị mma nke ọma maka nwamba iri nri, ọ bara uru maka nwamba gị n'ụzọ ndị ọzọ. (Nwamba nwere ike rie letus?)

1. Nke kacha mma maka nwamba nwere ohere ibu oke ibu

Ọ bụrụ na pusi gị na-agbasi mbọ ike ịnọgide na-enwe ahụ ike, ihe kacha mma ị nwere ike inye ya bụ letus. (Nwamba nwere ike rie letus?)

2. Na -eme ka nwamba nwee mmiri mmiri

Mkpụrụ osisi nwere 96% mmiri, nke pụtara na ọ nwere ike idobe nwamba gị nke ọma. Agbanyeghị, ekwesighi ịgbagwoju ya anya dịka naanị isi mmiri chọrọ. Kama, ọ ka kwesịrị ịṅụ mmiri ga-egbo mkpa ahụ́ ya. (Nwamba nwere ike rie letus?)

3. Mfefe eriri afọ

Otu narị gram nke letus nwere 1.3 g nke eriri nri - oke dị mma iji nweta uru ya. Ọ bụrụ nwamba gị rie letus, ngagharị afọ ya ga -adị mma. N'ezie, ọdịnaya fiber dị na letus nwere ike inyere pusi gị aka ịgafe stool nke ọma. (Nwamba nwere ike rie letus?)

4. Nwere ike irite uru na nri ndị ọzọ

Dịka e kwuru n'elu, letus nwere ụfọdụ vitamin dị oke mkpa na nri ndị ọzọ dị mkpa maka ịrụ ọrụ ahụ. O nwere vitamin K, vitamin C, potassium, calcium na folate, nke nwere ike ịbara pusi gị uru obere uru nri. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ọ bụrụgodi na pusi gị erutela nri dị mma, ihe ndị ọzọ agbakwunyere na letus agaghị emerụ ahụike ya. (Nwamba nwere ike rie letus?)

5. Osisi ndị ọzọ dị n'ụlọ ahụ na -echekwa

Anyị niile maara na nwamba nwere àgwà nke iri ụfọdụ osisi ime ụlọ. Ya mere, anyị ga na-anya nwamba mgbe ha na-agafe dị otú ahụ osisi. Ebe ọ bụ na anyị na-ahụ ka ha na-eri ahịhịa, ọ na-eme ka anyị chewe na ọ bụrụ na ha erighị ihe ọkụkụ n’ime ụlọ, ọ dịkarịa ala, ha ga-akụ ahịhịa. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ya mere, inye kukumba enyi nwere nri ga-echebe osisi gị ndị ọzọ na ya. Ọzọkwa, n'adịghị ka ahịhịa, letus agaghị eme ka nwamba gị gbụọ n'ụlọ. (Nwamba nwere ike rie letus?)

Ma lezie anya na osisi dị ka Ista lily na-atọ ụtọxic na nwamba.

6. Tinye na ụdịdị ọ hụrụ n'anya

Nwamba nwere omume ịrapagide imi ha n'ihe ọ bụla ha nwere ike imetụ aka, nri ma ọ bụ na ọ bụghị.

Ya mere, ọ bụghị naanị mmadụ na -achọ inwe ụdị nri dị iche iche; Nwamba hụkwara ụdị iche iche n'anya. Inye letus pusi gị mara mma dị ka nri na -agbakwunye nnukwu nri ya kwa ụbọchị, nke na -adịghị emerụ ahụ. (Nwamba nwere ike rie letus?)

Ụzọ kacha mma ị ga -esi na -eri nri letus gị

Akwụkwọ nri na -adọrọ mmasị nwamba, mana mgbe ụfọdụ nwamba na -esi isi ya, rie ma gaa. Ya mere, ọ dị mma ime ka ọ maa mma nke ọma ka nwamba ga-eri ya. (Nwamba nwere ike rie letus?)

1. Nọgidenụ na -enye ya ruo mgbe a nabatara ya

Ọ bụrụ na nwamba gị egosighị mmasị na onyinye nke mbụ, nwaa ọzọ n'ime nkeji ole na ole, wdg. (Nwamba nwere ike rie letus?)

2. Bee letus n'ime obere iberibe

Ọ na-esiri ike ime ka nwamba kwenye ịnwale nri ndị ha jụrụ na mbụ. Ya mere, ọ bụghị ihe ijuanya na nwamba na-ajụ letus na mbụ enyere ha. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ya mere, ụzọ dị mma isi gosipụta letus bụ ịkpụ ya na mpekere mpekere ma ọ bụ gbanye ya kwụ ọtọ ka akwụkwọ ahịhịa. (Nwamba nwere ike rie letus?)

3. Agbalịla naanị otu ụdị ma ọ bụrụ na ọ naghị arụ ọrụ

Na United States, ị nwere ike ịhụ ụdị letus anọ na ngalaba "Mepụta" nke nnukwu ụlọ ahịa kacha nso. Ụdị gụnyere Butterhead, Iceberg, Loose-leaf, na Romaine. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ọ bụrụ nwamba gị egosighị mmasị na Butter Head, nye ya mkpụrụ osisi iceberg wdg. Gbalịa nye. Ụfọdụ nwamba na -adọrọ adọrọ nke na ha anaghị edozi otu ụdị ogologo oge. (Nwamba nwere ike rie letus?)

4. Tinye letus na anụ nwamba mgbe niile

Letus nwere ike iyi ihe ijuanya na mbụ maka enyi gị iwe ọkụ. Ya mere, otu aghụghọ iji tinye n'ime nri ya kwa ụbọchị bụ iji anụ mee ya: ma ọ bụ kpuchie anụ ahụ na letus ma ọ bụ tinye ya na efere nri. (Nwamba nwere ike iri letus)

Ajụjụ Ndị A Na-ajụkarị (Ajụjụ)

1. Kedu ihe akwụkwọ nri nwere ike iri nwamba?

Ebe ọ bụ na ọtụtụ ụlọ osisi na-egbu egbu na nwamba, ọ ka mma ịnye enyi gị furry akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ bara uru n'onwe gị.
Akwụkwọ kacha mma maka pusi gị bụ karọt, peas, agwa ndụ ndụ, letus, akwụkwọ nri, ugu, brokoli, wdg (Nwamba nwere ike iri letus)

2. Nwamba nwere ike iri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ karọt?

Dị ka ASPCA si kwuo, akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke karọt anaghị egbu nwamba n'ụzọ ọ bụla. Otú ọ dị, nwamba ole na ole nwere ike ọ gaghị enwe ike ịmekọrịta ya nke ọma, na-akpata vomiting na afọ ọsịsa. (Nwamba nwere ike rie letus?)

Akwụkwọ nri ọ na -egbu nwamba?

Mba, akwụkwọ nri n'onwe ya adịghị ize ndụ. Ma ọ bụrụ na pusi gị nwere akụkọ ihe mere eme nke nsogbu gbasara akụrụ, mgbe ahụ, ị ​​​​ga-ezere inye ya, n'ihi na ọ nwere ike ibute oxalosis.

3. Nwamba nwere ike iri Arugula?

Nnyocha na arugula dị ka nri nwamba egosila na ọ dịghị ihe ọ bụla na-egosi na arugula na-egbu egbu na nwamba.

O nwere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu nri dị ka letus, arugula bara ụba na potassium, folic acid, calcium na ụfọdụ vitamin dị mkpa. Yabụ kedu ihe gbasara letus na-emetụtakwa arugula.

4. Nwamba nwere ike iri Collard Green?

Dị ka letus, akwụkwọ nri Collard bara ụba na eriri, nke dị mma maka ahụ ike eriri afọ nwamba. Ụzọ kachasị mma isi jeere pusi gị ozi bụ ịkpụ ya n'ime obere iberibe ma kpoo ya maka sekọnd 50. Nwamba gị ga-amasị ịnweta ya.

Kale ọ dị mma maka nwamba?

Ee, n'ihi na ọ nwere ọtụtụ vitamin na nri. Ma n'otu oge ahụ, ọ ga-eme naanị 5-10% nke nri ya.

5. Nwamba nwere ike iri Broccoli?

Ọ bụghị ihe niile, letus, broccoli, carrots, kale, collard greens, bok choy, wdg. Enwere ọtụtụ akwụkwọ nri nwamba nwere ike iri, gụnyere gụnyere.

Otú ọ dị, e kwesịghị inye nwamba akwụkwọ nri dị ka akwụkwọ nri akwụkwọ nri n'ihi na ha nwere calcium oxalate, nke nwere ike igbochi usoro urinary nke nwamba.

mmechi

Letus ọ dị njọ maka nwamba ma ọ bụ letus nwere ike imerụ nwamba?

N'adịghị ka cherị ma ọ bụ tuna, Akwụkwọ nri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ dị ka letus dị mma maka nwamba. Ọ bụghị naanị na ọ bụ nri ga-enwerịrị nke ọma, ọ dịkwa mma.

Yabụ na -anwale letus maka nwamba gị ka osisi osisi gị wee nwee nchebe ma nweta uru niile nke letus dị ka akọwara n'elu.

Nwamba gị ọ riela ma ọ bụ gosi mmasị na letus? Mee ka anyị mara na ngalaba nkọwa.

Ọzọkwa, echefula ịtinye/ibe edokọbara wee gaa na nke anyị blog maka ozi na -atọ ụtọ mana nke mbụ.